ZAO Zorgverzekeringen, zeg maar het Amsterdamse ziekenfonds, organiseerde een symposium over de organisatie van de ambulante psychotherapie in de regio Amsterdam. In een stijlvolle omgeving, de Raadszaal van het voormalige stadhuis, kwamen bijna 150 personen bijeen om te luisteren naar een vijftal sprekers en om te discussiëren over die organisatorische aspecten. Voorzitter Heerma van Voss, vaak ziek naar eigen zeggen, had weinig moeite de dag ordelijk te laten verlopen.
Directe aanleiding tot de bijeenkomst was het zogeheten Gremiumplan, vorig jaar gelanceerd door het hoofd van de Medische Advies Dienst ZAO Simons. Dit plan voorziet in de oprichting van een beheersorgaan, geadministreerd door de RIAGG’s, dat therapieën inkoopt en verder de verantwoordelijkheid heeft voor indicatiestelling, intercollegiale toetsing en rapportage. Alle AWBZ–gelden die nu via het verbindingskantoor voor ambulante therapie aan RIAGG, poli’s en zelfstandig gevestigden worden betaald gaan naar het (of een) gremium. Kwaliteit en kosten worden zo beheerst.
Na de lancering van dat plan kwam er wel wat gemopper – van vrijgevestigde psychiaters –, wat met mitsen en maren gelardeerde instemming – van RIAGG's –, maar veel schot leek er niet in de zaak te zitten. Vandaar deze bijeenkomst.
De eerste spreker was prof. Richard van Dijck, die de schaarse onderzoeksgegevens over duur en effectiviteit van psychotherapie samenvatte. Kort, bedoeld of onbedoeld, is nog zo slecht niet, zeker niet in het licht van de snel verminderende meeropbrengst. Van Dijck sprak strikt als professor en niet als hoofd van een belanghebbende poli. Over het Gremiumplan liet hij zich eigenlijk niet uit.
De tweede spreker, Freek Polak, verkondigde vrij en naar het zich liet aanzien onbezorgd dat er eigenlijk niets gaat boven de zorg op maat die een goed opgeleide, zelfstandig werkende psychiater kan geven. Budgetbeperking is strijdig met de zorgplicht. Hier moeten we niet aan meedoen.
De derde spreker, Henk Ras, coördinator van de RINO–Noord–Holland lanceerde een plan voor een ‘praktijkinstituut’, een samenwerkingsverband van zelfstandig gevestigden, dat therapieplaatsen voor postdoctoraalcursisten moet leveren (betaald), universitair onderzoek mogelijk zal maken en de kwaliteit van de psychotherapiebeoefening zal verbeteren. Sommige toehoorders ontging in eerste aanleg het verband met de rest van de dag; hun leek het of Ras de gelegenheid had gekregen enig standwerkerswerk te doen. Met de term proef– of minigremium was het verband weer gelegd.
Simons zette vervolgens de gremiumplannen nader uiteen, mede aan de hand van eerder geuite kritiek. Opvallend was zijn antwoord op de door hem zelf gestelde vraag: ‘Wat te doen wanneer we er gezamenlijk niet uit komen?’ Dat antwoord luidde dat dan de ZAO zelf individuele produktieafspraken zal maken met door hen geselecteerde zorgaanbieders. Een schot voor de boeg dus.
Mevrouw Aukje Delahay ten slotte vertelde vanuit een RIAGG op positieve toon over de ervaringen met de ‘vanwege–constructie’. En kon redelijk positief zijn over de gremiumconstructie.
De discussie verliep weinig fonkelend. Een enkele oudere grootmeester vroeg zich voor de zoveelste keer af waarom die verzekeraars nou nooit eens met internisten of zo in de slag gingen, een enkele voorzitter van een vereniging herhaalde nog eens de mening die Polak al had verkondigd en dat was het dan min of meer.
Het ligt voor de hand te veronderstellen dat een al jaren doorgaan met steeds weer nieuwe plannen rond de organisatie van de gezondheidszorg de meeste betrokkenen enigszins murw heeft gemaakt.
De opkomst bij deze bijeenkomst doet anders vermoeden.
De terughoudende reactie van het veld heeft misschien wel meer te maken met de grote mate van onzekerheid over de richting van de veranderingen en dus van hoop op het behoud van het eigene. Zo is bijvoorbeeld noch de plaats van de diverse particuliere zorgverzekeraars noch de plaats van de psychiatrische poliklinieken in het gremiumplan al echt duidelijk.
Het was een mooie dag.