Sjoerd Colijn

Nelleke J. Nicolai
Veel patiënten, vooral diegenen met een vroegkinderlijke traumatische voorgeschiedenis, ervaren hun lichaam niet of als een ‘ding’. Ze kunnen daardoor ook moeilijk emoties ervaren en blijven in de greep van een chronische overmatige waakzaamheid. In dit artikel onderzoekt de auteur de werking van interoceptie, dissociatie en lichaameigenaarschap met behulp van de vigerende neurowetenschappelijke theorie van de Bayesian-inferentie, de predictive coding-theorie en de theorie van het enactivisme. De hypothese luidt dat de voorspelling van gevaar van buitenaf of van binnenuit tot een verstoring van de interoceptie leidt. Deze dient in kleine stapjes aangepakt te worden, waarbij de patiënt zich eerst bewust wordt van neutrale lichaamservaringen, alvorens over te gaan tot affectieve ervaringen en het lichaamsgericht mentaliseren.

Madelein van Woerkom, Muriel Koch, Linda Dil
Bij het NPI, onderdeel van Arkin GGZ, worden sinds 2020 twee Engelstalige schematherapiegroepen aangeboden aan expats en buitenlandse studenten. Deze doelgroep heeft een aantal gemeenschappelijke kenmerken, die hen onderscheidt van de Nederlandstalige doelgroep. De basisbehoeften Veiligheid, Verbinding en Zelf-coherentie blijken regelmatig onvervuld in de kindertijd. Dit uit zich in de volwassenheid in een aantal maladaptieve schema’s; Negativisme/pessimisme, Verlating en Sociaal Isolement. Cliënten hebben de (onbewuste) overtuiging of hoop dat zij hun intra- en interpersoonlijke problemen konden ontvluchten door te emigreren, in de praktijk blijkt dat zij deze dynamiek meenemen naar waar zij ook gaan. De Engelstalige groepen zijn van grote meerwaarde in het aanbod voor cliënten met persoonlijkheidsproblematiek, met name omdat zij zich in de groep (soms voor het eerst in hun leven) verbonden voelen met anderen, en zo beter kunnen aarden in Nederland.

Hanneke van Aalst, Nicole Muller en Dineke Feenstra
Dit artikel betreft een pilotstudie naar de behandelresultaten van de in tijd gelimiteerde variant van de mentaliserenbevorderende behandeling bij achttien kinderen met complexe problemen. Het MBT-K-model wordt op hoofdlijnen geïntroduceerd. Beschreven wordt welke specifieke factoren aan het model zijn toegevoegd om de werkzaamheid ook voor een moeilijke doelgroep te vergroten. Daarnaast is er een beschrijving van de resultaten op basis van een voor- en nameting van zowel de kinderen als de ouders die deelnamen aan deze behandeling binnen een specialistische afdeling van de Viersprong. De eerste resultaten zijn bemoedigend.

Peter J. Daansen

Bart Leenhouts

Maud Schaepkens

Frank C. P. van der Horst

Martijn Helmerhorst